انواع گچ‌های فایبر گلاس برای محافظت از اندام آسیب دیده بسیار مناسب و مقاوم هستند و موجب می‌شود، میزان فشار حاصل از گچ به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. فایبر گلاس ماده‌ای کامپوزیت است که مواد تشکیل دهنده آن از نوع رزین و فیبرهای شیشه می‌باشد. این مواد سبک هستند و می‌توانند میزان حجم گچ وارد شده بر اندام آسیب دیده را به حداقل برسانند.
استفاده از فایبر گلاس به عنوان یک آتل پزشکی، حاصل از نوارهایی با عرض‌های متفاوت است که هر کدام از این فایبرها با نظر پزشک تجویز می‌شوند.
خرید محصولات پزشکی، البسه پزشکی، محصولات مرتبط با کرونا و دامپزشکی با یخ پد
نام دیگر فایبر گلاس گچ پلاستیکی است که همان طور که گفته شد در عین سبکی مقاومت بیشتری هم دارد. در واقع میزان خلل و اندازه فرجی که بین این نوع گچ وجود دارد؛ باعث می شود مقداری هوا به پوست اندام آسیب دیده وارد شود و همچنین برای عکس برداری مانع از ورود اشعه ایکس نمی‌‌شود، یعنی اینکه در مرحله رادیوگرافی استخوان ضرب دیده رویت می‌شود و شدت آسیب دیدگی تعیین خواهد شد.
در این مقاله انواع گچ‌های فایبرگلاس را توضیح می‌دهیم که می‌تواند یک راهنمای مناسب برای افرادی باشد که قصد دارند، اندام آسیب دیده خود را با فایبر گلاس ترمیم کنند یا می‌خواهند که گچ استفاده شده را با فایبر گلاس تعویض کنند.
انواع گچ‌های فایبر گلاس
یکی از بهترین روش‌های ممکن برای گچ گیری اندام آسیب دیده استفاده از گچ فایبر گلاس است. این گچ در واقع نوعی از پلاستیک است که از اشکال مختلفی تشکیل شده است و معمولا شکل آن حلقوی می‌باشد و مواد تشکیل دهنده آن نرم هستند، چون از موادی مثل رزین پلی اورتان اشباع شده است.
تاثیر رزین در گچ فایبر گلاس منجر به خشک شدن گچ در عرض ۴ الی ۵ دقیقه می‌شود. در واقع رزین با آب وارد واکنش می‌شود و سریعا آن را خشک می‌کند.
آتل فایبر گلاس
آتل فایبر گلاس یکی دیگر از وسایل درمان اندام آسیب دیده و شکسته شده است. منتهی تفاوتی که با سایر لوازم شکسته بندی دارد این است که محدوده خاصی را می‌تواند احاطه کند و در واقع از یک بخش خاص مثل استخوان دست یا پا محافظت کند.
این نوع آتل از انواع گچ‌های فایبر گلاس محسوب می‌شود که بهترین مزیت این نوع آتل آن است که اگر عضو شکسته شده شروع به تورم کند، می‌توان اندازه آن را تغییر داد و متناسب با عضو درگیر آن را تنظیم کرد.
از طرفی به خاطر همین مزیت حرکت محدود را برای عضوآسیب دیده فراهم می‌کند، بنابراین در ابتدا ممکن است پزشک با آتل فایبر گلاس آن را تنظیم کند تا در نهایت برآورد کند که چه نوع گچ گیری برای عضو شکسته مناسب است.
در نهایت این پزشک ارتوپد هست که تصمیم می‌گیرد شما می‌توانید از آتل استفاده کنید یا باید حتما از گچ استفاده کنید.
در مورد نگهداری از آتل باید گفت که به مانند گچ باید از یک محافظ یا همان ساپورت پنبه‌ای استفاده شود تا آسیبی به پوست وارد نکند، در برخی از مواقع هم آتل را با تسمه به عضو مورد نظر متصل نگه می‌دارند.
در نهایت آتل فابیر گلاس ممکن است برای هر نوع شکستگی یا آسیب دیدگی مناسب نباشد و نیاز باشد که تنها از آن به عنوان یک روش تشخیص دهنده برای میزان و اندازه گچ استفاده کرد.
یکی از روش های بی حرکت کردن شکستگی بعد از جااندازی آن استفاده از گچ گیری است. نام اصلی و درست این روش Cast است و چون اولین بار از گچ ( این ماده همان گچ ساختمانی است که مواد دیگری را برای بهبود کارکرد به آن اضافه کرده اند.) برای این کار استفاده شد، در زبان فارسی به گچ گرفتن معروف شده است. امروزه در بسیاری از موارد پزشکی از مواد جدیدتری مانند فایبرگلاس برایاین کار استفاده می شود، با این حال برای سهولت، از عبارت گچ و گچ گیری بجای Cast استفاده می کنیم.مصطلح است که مثلا گفته می شود پایم را گچ گرفته ام.
فایبرگلاس سایز ۲ اینچ یک ماده کامپوزیت(Composite) بوده که از فیبرهای شیشه و یک رزین تشکیل شده است. این ماده در عین سبکی بسیار مقاوم بوده و به همین علت جانشین مناسبی برای گچ است. برای استفاده در پزشکی فایبرگلاس ۲ اینچی بصورت نوارهای تهیه می شود و پزشک معالج با پیچاندن این نوارها به دور اندام یک قالب محکم و سبک را در اطراف آن ایجاد می کند.
مقایسه گچ فایبرگلاس و گچ معمولی
فایبرگلاس نسبت به گچ معمولی از مزایای متعددی برخوردار است. نخستین مزیتی که بیماران متوجه آن می‌شوند، این است که فایبرگلاس سبک‌تر و راحت‌تر است. فایبرگلاس از رزین پلی اورتان فعال شده با آب تشکیل می‌شود که با مواد پانسمان ترکیب شده است. بنابراین فایبرگلاس استحکام بیشتری دارد و سریع‌تر شکل می‌گیرد. بااین توصیف گچ‌گیری با فایبرگلاس به نگهداری کمتری نیاز دارد و غالباً پس از شروع شدن فرایند التیام و جوش خوردن استخوان انجام می‌شود.
سطح خارجی باند فایبرگلاس ضدآب است، اما معمولاً بخش اعظم مواد داخل گچ ضدآب نیست. مواد ضدآب به منظور جایگزینی این پوشش داخلی ابداع شده است تا بیمار بتواند با وجود در گچ بودن بدن استحمام کند، دست‌هایش را بشوید، کارهای خانه را انجام دهد و حتی شنا کند. به علاوه چون ماده ضدآب رطوبت پوست زیر گچ را جذب می‌کند، بیمار از خارش و بوی بد رنج نمی‌برد.
البته فایبرگلاس نیز مانند هر گچ ارتوپدی دیگری معایبی دارد. فایبرگلاس سریع خشک می‌شود، بنابراین اگر متخصص تجربه کافی نداشته باشد، زمان کمتری برای گچ‌گیری خواهد داشت. بسیاری از مخالفان استفاده از فایبرگلاس این نظر را دارند که مواد سنتزی فضای کمتری را برای ورم باقی می‌گذارد و برای شکستگی‌های پیچیده‌تری که استخوان کاملاً از جای خود خارج شده است، مناسب نیست. اما گچ معمولی شکل‌پذیرتر از نوار رزینی و فایبرگلاس است، و متخصص بهتر می‌تواند آن را دور عضو آسیب دیده بپیچد. به علاوه گچ معمولی صاف‌تر است و کمتر به لباس گیر می‌کند یا باعث تحریک پوست می‌شود.
پزشکان به بیمارانی که گچ فایبرگلاس گرفته‌اند، توصیه می‌کنند که هر گونه خراشیدگی یا ناحیه زبری را که به لباس گیر می‌کند، به سرعت به پزشک معالج خود اطلاع دهند تا گچ اصلاح شود. ترک خوردگی نیز باید ترمیم شود، هرچند این مشکل به ندرت رخ می‌دهد. همچنین متخصصین از بیماران می‌خواهند که هر گونه آسیب دیدگی یا بوی بد لایه پوشش دهنده را با پزشک در میان بگذارند.
ویژگی ها:
قابل استفاده در برجستگی‌های استخوانی مانند مفاصل، آرنج‌ها، قوزک پا، پاشنه ها و…
بدون تا شدن و چین خوردن بر روی عضو آسیب دیده
ساخته شده از نوار بافته شده با قابلیت کشیدگی در چند جهت (طول، عرض و زاویه دار)
جلوگیری از آزار پوست، واکنشهای آلرژیک و بوی بد ناشی از رطوبت
ساخته شده براساس فرمولاسیون منحصر به فردی از ترکیب رزین و باند مرغوب
بسیار کارآمد در مقایسه با باندهای گچی معمولی
عبور راحت اشعه ایکسازبافت باند
نحوه استفاده :
باید یک ظرف پر از آب در دسترس فرد باشد و حلقه گچی پس از آن که نیم اینچ از آن باز شد در داخل سطل آب غوطه ور شود تا زمانی که حباب های هوای داخل آن به طور کامل تخلیه شوند و گچ کاملا خیس شود سپس انتهای باند گچی گرفته شده و در جهت طولی با فشردن خیلی آرام گرفته شود.
عوامل موثر در سفت شدن گچ فایبرگلاس :
۱- درجه حرارت آب: دمای آب استفاده شده با زمان سفت شدن نسبت عکس دارد. اگر دمای آب استفاده شده کم باشد زمان سفت شدن طولانی می شود و بلعکس.
۲- نوع گچ: گچ ها ازنظر زمان سفت شدن با هم تفاوت دارند و به انواع آهسته، معمولی، سریع و فوق سریع تقسیم می شوند. در این بین استفاده از گچ فایبرگلاس ۲ اینچ رتبه بالایی در سریع سفت شدن دارد و تنها در مدت چند دقیقه به طور کامل بسته می شود.
توجه: گچ فایبرگلاس باید در همان جهتی که ویبریل بسته شده است، بسته شود و درتمام مدت باید حلقه گچ با اندام در تماس باشد و روی آن غلطانده شود. هر لایهگچ باید پنجاه درصد لایه بعدی را بپوشاند و فقط در ابتدا و انتهای گچ می تواندو دور کامل بصورت درجا، گچ را دور اندام پیچید. با این روش گچ فایبرگلاس ۲ اینچ در طول مسیر ضخامت یکنواختی خواهد داشت. بانداژ باید به صورت عرضی بسته شود که در این صورت در نقاطی که تغییرات قطراندام را داریم، ایجاد چین می شود. این چین ها در کناره تحتانی با دست مقابل گرفته می شود تا گچ صاف شود.پس از این که گچ کیری کامل شد باید توسط کف هر دو دست سطح گچ مالش داده شده و صاف شود و بدین ترتیب هر لایه گچی بصورت موزون با لایه قبلی ترکیب می شود.هرگز نباید از روش گچ گیری بصورت هشت لاتین و یا بستن لایه ای از گچ به صورت معکوس استفاده کرد زیرا ایجاد نقاط فشار می کنند و در نتیجه باعث اختلالدر خون رسانی می شود.
