اسپکولوم (speculum) چیست؟ یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های ممکن بر اساس اهمیت و سلامتی بدن، معاینه زنان به شکل مرتب به‌وسیله یک پزشک متخصص زنان است. اهمیت این کار ازآنجایی ناشی شده است که اندام‌های زنانه به میزان زیادی روی سایر قسمت‌های بدن شخص تأثیرگذار هستند. برای تمام بانوان پیش‌آمده است که در زمان زندگی خود برای معاینات تخصصی یا به دلیل بیماری‌های زنانه، به پزشک زنان مراجعه نموده باشند. در این زمان برای معاینه واژن متخصص زنان از ابزاری تحت عنوان اسپکولوم واژینال برای معاینه استفاده می‌نماید. شاید خیلی از خانم‌ها اسم این وسیله را نشنیده باشند؛ بنابراین توصیه می‌کنیم با این مقاله همراه شوید تا شما را با این وسیله و کاربردهای آن آشنا کنیم.
معرفی اسپکولوم
این وسیله دستگاهی شبیه به دلفین یا اردک است که پزشکان برای مشاهده کردن قسمتی از بدن شما و تشخیص یا درمان بیماری از قسمت توخالی آن استفاده می‌کنند. این دستگاه وسیله‌ای برای کنار زدن بافت‌ها و داشتن دید مناسب پزشک برای معاینه کردن محسوب می‌شود. انواع متنوع آن شامل دستگاه‌های بینی، گوش، دهان، رکتوم و واژینال هستند که در زمان معاینه استفاده می‌شود.
یکی از موارد معمول به‌کارگیری از این دستگاه برای معاینات واژینال است. پزشک زنان آن را برای بازنمودن دیواره‌های واژن و بررسی واژن و دهانه رحم مورد استفاده قرار می‌دهد.
انواع مختلف اسپکولوم
اسپکولوم از فولاد ضدزنگ یا پلاستیک طراحی و تولیدشده است. وسیله‌های فلزی قابل‌استفاده دوباره هستند؛ اما وسیله‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف است.
اسپکولوم بینی
این ابزار دارای دو پره است که در سوراخ‌های بینی استفاده می‌شود. به پزشکان اجازه می‌دهد درون بینی را بررسی نمایند.
دستگاه مخصوص اطفال
پزشک زنان از این نسخه کوتاه‌تر این وسیله برای معاینه واژن در نوزادان و کودکان استفاده می‌نمایند.
هافمن
این وسیله بلند و نازک از یک دستگاه معمولی باریک‌تر است. در دختران نوجوانی که هنوز هیچ رابطه جنسی نداشته‌اند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اسپکولوم‌های واژینال
دستگاه‌های مخصوص واژن یک، دو یا سه‌تیغه دارند. آن‌ها در ابعاد مختلفی وجود دارند.
دوکفه‌ای (کوسکو)
دستگاه دو پره یا دوکفه‌ای پراستفاده‌ترین نوع ابزاری است که پزشک زنان برای بررسی واژن و دهانه رحم از آن استفاده می‌کنند.
پدرسون
متخصصان اسپکولوم پدرسون را در دختران نوجوانی که ازنظر جنسی فعال هستند مورد استفاده قرار می‌دهند. تیغه‌های آن نازک‌تر از تیغه‌های یک وسیله بالغ معمولی است، ولی بزرگ‌تر از تیغه‌های دستگاه هافمن است.
گریوز
Graves پهن‌ترین تیغه‌ها را در میان سایر این دستگاه‌ها دارد. پزشک زنان از آن برای معاینه زنان کاملاً بالغ استفاده می‌نمایند. برای افرادی که واژن بلندتری دارند در ابعاد بزرگ‌تر ارائه می‌شود.
اسپکولوم مقعدی
آنوسکوپ وسیله‌ای لوله‌ای شکل است که دهانه ورودی مقعد را باز می‌نماید. پزشکان آن را برای بررسی بیماری‌های مقعد و راست‌روده مورد استفاده قرار می‌دهد.
اسپکولوم گوش
این دستگاه قیفی شکل به پزشک این توانایی را می‌دهد که پرده گوش و مجرای گوش شما را بررسی کند. این دستگاه به یک وسیله نورانی به اسم اتوسکوپ وصل است که پزشک از آن برای دیدن درون گوش شما استفاده می‌کند.
کاربرد اسپکولوم واژینال
اساسی‌ترین کاربرد دستگاه‌های واژینال، انجام بایوپسی (Biopsy) یا نمونه‌برداری از مخاط دهانه، گردنه و درون رحم است. اغلب برای تشخیص بیماری‌های زنان، پزشک متخصص به‌وسیله دستگاه‌های بهداشتی یک‌بارمصرف دهانه رحم را باز می‌کند و با استفاده از ابزار پزشکی کمی از مخاط بافت موردنظر را به‌عنوان نمونه می‌گیرد.
معاينه واژن مي‌تواند در ارزيابي و بررسی بيماري‌هاي فراوانی مفيد باشد. بعضی از اين بيماري‌هاي شامل: عفونت‌هاي مقاربتي مثل سوزاک، سيفليس، تريکوموناس، ويروس پاپيلوماي انساني و کلاميديا، واژينوز باکتريال، عفونت قارچي و عفونت‌هاي مجراي ادرار، خونريزي‌های غیرعادی رحم، تومورهاي فيبروئيد، کيست‌هاي تخمدان، ناباروري، سندرم تخمدان پلي کيستيک، خونريزي از رکتوم، اندومتريوز، تومورهاي موجود در اندام تناسلي، زگيل تناسلي، حاملگي خارج از رحم و… هستند.
نمونه‌برداری از دهانه رحم بسته به مقدار آسیب دیدن بافت‌ها می‌تواند سخت و دردناک باشد. بهتر است دقت کنید نمونه‌برداری دهانه رحم هیچ مشکلی برای پرده بکارت به وجود نمی‌آورد و فقط امکان دارد موجب کمی انقباض یا حس فشار در فرد شود. درصورتی‌که پزشک احتیاج به نمونه‌برداری از بافت‌های بیشتر داشته باشد، اغلب محلول‌های شیمیایی یا بی‌حسی موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از دیگر کارکردهای مهم اسپکولوم واژینال می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره نمود:
- تست پاپ اسمیر: نمونه‌برداری از مخاط رحم برای بررسی بیماری‌های زنان
- تست فیبرونکتین جنینی: نمونه‌برداری مخاط گردنه رحم و دهانه آن برای معاینه مقدار پروتئین غشاهای جنینی، برای جلوگیری از مسائلی مثل زایمان زودرس و سقط‌جنین
- کولپوسکوپی: این دستگاه برای بررسی بافت‌های درونی داخل واژن شده و پزشک به‌آسانی می‌تواند عفونت‌های لگنی و رحمی، بافت‌های دارای صدمه از سرطان دهانه رحم، زگیل تناسلی و غیره را ببیند. اغلب مرحله پس از پاپ اسمیر در صورت وجود مسائل زنانگی، کولپوسکوپی است. برای انجام این معاینه دهانه رحم را به‌وسیله دستگاه فلزی باز نگه می‌دارند و کولپوسکوپ که شکل دوربین است داخل واژن می‌شود.
سخن آخر
در این مطلب شما را با انواع اسپکولوم و کاربردهای آن آشنا کردیم. برای خرید این وسیله می‌توانید به سایت فروشگاهی یخ پد مراجعه کنید و آن را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحویل بگیرید.
